مشخص می باشد که اساسنامه کانون بازنشستگی صنعت نفت از ایرادات اساسی تهی نیست. اساسنامه کانون از چنان محتوی مبهم و گنگ و بافتار نامنسجمی برخوردار است که نمی توان به استناد آن خط مشی و سیاست ریزی مدون و هدفمندی را پایه گذاری نمود. 
این اساسنامه فاقد روح پویا برای پردازش برنامه های تاکتیکی و استراتژیک می باشد.هرچند این نقیصه بدان اندازه است که به چگونگی و نحوه ارتباط با صندوق بازنشستگی هیچ اشاره ای ندارد. 
بلکه این نقصان در اساسنامه صندوق نیز آشکار است. طوری که هیچ سازوکار قانونمند و ساختارمندی برای رابطه این دو نهاد با اهمیت در حوزه بازنشستگان و بازماندگان صنعت نفت تعریف نشده است.
باوجود چنین نقص سازماندهی و تشکیلاتی در بین این دو نهاد و همچنین وضعیت بروزی آنها در حوزه مناسباتی وزارتخانه نفت، درک سویش فرادست و فرودست بین این دو اصلا سخت نیست. زیراکه مسلما صندوق بنابر جایگاه قانونی و برخورداری از منابع مالی تنومند، هرگز حاضر به قبول رابطه همتراز با کانون نمی باشد.
حال آنکه این دو نهاد براساس مقررات موجود و مفاد اساسنامه داخلی هر دو در یک همگرایی هدفمند
«بهبود زندگی، ارجمندی و منزلت ، تامین نیازها و مطالبات بازنشستگان و بازماندگان» را پیگیر میباشند.
منظور که دو نهاد مکمل و همیار می باشند. لذا ضرورت دارد صندوق در چارچوب هم ماهیتی با کانون، همه گونه مساعدت و معاونت با کانون را پذیرا باشد. صندوق نهاد اقدام گری و متولی کلیه امور بازنشستگان و کانون تشکیلات حضور بازنشستگان و بازماندگان هستند. لذا لازم است این دو رابطه تنگاتنگ و همبسته داشته و در رسیدگی مستمر به امور بازنشستگان و بازماندگان همراستا و همکار یکدیگر باشند.
کانون مکلف است با دیگر کانون های بازنشستگی صنعت نفت تعامل سازنده داشته باشد. تعاملی که سبب رشد مطالبه گری در صنعت نفت و پایندگی و تقویت بنیان مطالبه گری در کل صنعت بازنشستگی کشور باشد. اساسا فضای مجازی محل حضور 70 تا 80 درصد مردم جهان می باشد. فضایی برای ارتباط و مراوده. بدین منظور لازم می نماید کانون بازنشستگی صنعت نفت ارتباط مداوم با شبکه های مجازی مرتبط با امور بازنشستگی و صنعت نفت باشد هرچند که مسلما تشکیلات ترسیمی پیش از اشکالات عدیده در حوزه تشکیلاتی برخوردار بوده و کمبود و کاستی واضحی برای روش گذاری اصولی در طاحی کار می باشد. لیکن باید در نظر داشت که این ساختار برمبنای مفاد اساسنامه فعلی کانون طراحی شده است. و چنانچه اساسنامه کانون در آینده تغییر یابد، قطعا ساختار تشکیلاتی کانون نیز عوض خواهد شد.

کلیات
کانون بازنشستگی صنعت نفت ایران به موجب اساسنامه موجود تشکیلاتی صرفا صنفی می باشد که در چارچوب قانون از مجموعه وظایفی مشخص برخوردار می باشد. این وظایف در راستای ماده 4 اساسنامه اهداف روشن و مشهودی را می باید دنبال نماید.
طبق قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، اساسنامه چهار شرکت اصلی وزارت نفت (شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی)، صندوق بازنشستگی صنعت نفت و همچنین اساسنامه کانون بازنشستگی صنعت کلان ساختار وزارت نفت و سازمان های تابعه می باشد.
نفت، حفظ و افزایش منزلت اجتماعی و صنفی بازنشستگان بعنوان کارکنان بازنشسته شده، ازاهم وظایف و تعهدات کانون بازنشستگی صعت نفت که از این پس در این ساختارنامه با واژه کانون نامیده می گردد، از مفاد مشخصی در چارچوب اساسنامه برخوردار می باشد. این ساختار با حفظ ماهیت حقوقی مستقل کانون، آیینی را در همکناری و همکاری با صندوق در جهت بهبود وضعیت صنفی بازنشستگان و بازماندگان با شرح زیر دنبال می نماید.
محتوی ساختار کارکردی کانون منطبق و با مفاهیم اساسنامه کانون بوده و ماهیت کانون را در همه جوانب پیگیری می کند.
مستفاد از اساسنامه، کانون این است که بکوشد با همکاری صندوق بازنشستگی صنعت نفت در صیانت از حقوق مادی و معنوی بازنشستگان و بازماندگان ایشان کوشایی لازم انجام دهد. تا آنکه ضمن دفاع از حقوق مشروع و همه جانبه بازنشستگان و بازماندگان، برای بهبود معیشت و رفاه بازنشستگان و همچنین وضعیت بهداشت ایشان کوتاهی نگردد.
کانون مکلف است بر طبق ماده 4 برای اوقات فراغت بازنشستگان و خانواده ایشان برنامه ریزی مناسب و در شان آنان فراهم نماید. و چون کانون نیازمند بودجه مالی مشخصی برای امور تفریحی و سرگرمی بازنشستگان و بازماندگان می باشد. و از آن روی که اساسنامه در این مورد مسکوت مانده و راهکار کارگشایی را پیش بینی ننموده. لذا پیشنهاد می گردد صندوقهای بازنشستگی و رفاه در این زمینه مساعدت لازم را داشته باشند. بدیهی است بیشتر بار مالی تفریحات و سرگرمی باید از خود بازنشستگان و بازماندگان تامین گردد.
کانون موظف است اهتمام ویژه نماید تا با همکاری و همیاری و معاونت صندوق بازنشستگی، زندگی توام با شرافت و امنیت را برای بازنشستگان و بازماندگان و خانواده ایشان تامین نماید.
صندوق نیز در راستای رسالت اساسی خود تکلیف دارد با کانون بازنشستگی صنعت نفت همکاری و همیاری لازم به عمل آورد
کانون ساختاری دربسته و انحصاری در اختیار هیات مدیره نبوده و پیوسته و همیشه از پیشنهادات و انتقادات بازنشستگان و بازماندگان استقبال می کند. هیات مدیره کانون تکلیف اخلاقی و قانونی دارد در ماهیت نماینده بازنشستگان و مجمع عمومی کانون، کلیه پیشنهادات و انتقادات ذینفعان را مورد بررسی قطعی قرار داده و در حد امکانات آنها را لحاظ گرداند.
برای اجتناب از گزاره «بازنشستگان و بازماندگان» از واژه ذینفعان استفاده می گردد برای اجتناب از گزاره «کانون بازنشستگی صنعت نفت» از واژه کانون استفاده می گردد ماهیت وجودی کانون بازنشستگی کانون سامانه حضور همراه با شرافت و سعادت بازنشستگان صنعت نفت بر عرصه زندگی است. کانون نماد فعالیت موثر بازنشستگان برای صیانت از حقوق معنوی و صنفی خویش می باشد. با آنکه فضای کشورمان آمایش برای زندگی توام با آسایش و آرامش نیست. لیک بازنشستگان باید بکوشند بر حق خود
مانا باشند تا بستر هموار شود.
کانون از بدو تشکیل ، بیشتر به یک نهاد صوری و تشریفاتی مبدل شده است. چنانچه عملکرد کانون از ابتدای تشکیل مورد بررسی دقیق قرار گیرد. بازدهی سودمندی در جهات رفع مشکلات ذینفعان نداشته است. و هرآنچه تا کنون در زمینه امور بازنشستگان رخ داده، براساس اختیارات و تصمیمات صندوق بوده و نمی توان رد پایی از کانون پیدا نمود.

چیستی و چرایی کانون
کانون تشکیل یافت تا برای ارتقاء کیفیت زندگی ذینفعان با صندوق همکاری تنگاتنگی داشته و با پیشنهادات و انتقادات منصفانه و کارشناسی، کمک حال صندوق در خدمت رسانی به ذینفعان باشد. کانون باید با توجه به جایگاه حقوقی و قانونی خویش، نقشی اثربخش را برای تامین مطالبات ذینفعان را به نمایش بگذارد. کانون با فرماندهی هیات مدیره باید بتواند اثبات کند:
اول) نماینده کلیه بازنشستگان و بازماندگان صنعت نفت می باشد
دوم) وجود تشریفاتی نداشته و اثرات معتبر و مستندی را در مراوده و تعامل با صندوق به دست آورده
است
کانون نباید تابعیت محض از تصمیمات صندوق داشته باشد. بلکه باید با در چانه زنی اصولی و متقن صندوق را مجاب به پذیرش مطالبات ذینفعان نماید. و از همه مهمتر باید در برابر عدم پاسخگویی مناسب و قانع کننده و فرار از مسئولیت صندوق، راهکاری برای پاسخگو نمودن صندوق پیدا نماید.

حتی باوجود ابتر بودن اساسنامه صندوق و کانون و همچنین نقص قانون در وظایف بنیادی برای بهبود کیفیت مستمری و مزایای ذینفعان، هیات مدیره کانون باید دلایل و مستندات قابل قبولی را به ذینفعان ارائه نماید. تا اینکه بازنشستگان مجاب شوند که نمایندگانشان در هیات مدیره تلاش و کوشایی لازم بکار بسته اند. اما این صندوق است که در اقامه وظایف خود کوتاهی می کند

ارکان کانون
برطبق اساسنامه کانون و وظایف و اختیارات مطروحه در اساسنامه، ساختار تشکیلاتی کانون صنعت نفت از چهار رکن اصلی زیر تشکیل می گردد:
1. مجمع عمومی
2. هیات مدیره
3. بازرسین
4. کمیته های تخصصی
وظایف محوله و رسالت کاری ارکان کانون در فرازهای زیر به صورت کامل تشریح خواهد شد.

وظایف و روند کار مجمع عمومی
بیشترین تعامل مجمع عمومی یا همان ذینفعان با هیات مدیره کانون می باشد. درواقع هیات مدیره به عنوان نماینده کانون میباشد
هیات مدیره نباید از پایداری اعضا اطمینان خاطر داشته باشد. یعنی هیات مدیره مکلف است دائما با ذینفعان و کمیته های تخصصی در تعامل باشد و برنامه کاری هیات را با ایشان در میان گذارد. رضایت ذینفعان و کمیته های از سبک مدیریت هیات مدیره شرط اصلی ماندگاری هیات مدیره در پست خود می باشد.
مجمع عمومی (ذینفعان) اختیار تام دارد در تعامل به کمیته های تخصصی برنامه مدیریت اجرایی هیات مدیره را به صورت مرتب واکاوی و ارزیابی نماید.
تبصره: بدیهی است با درک ذینفعان مبنی بر تعلل هیات مدیره در وظایف، مجمع عمومی فوق العاده براساس ماده 15 تشکیل و نسبت به عزل هریک از اعضای هیات مدیره اقدام نماید

ماموریت و وظایف هیات مدیره
هیات مدیره موظف می باشد به موجب ماده 19 اساسنامه مصوبات مجمع عمومی را بدون تغییر و به صورت کامل اعمال نماید.
هیات مدیره نمی تواند از شیوه باری به هر جهت در برنامه کاری استفاده کند. باوجود اینکه سرمایه اصلی فعالیت کانون با حق عضویت اعضا تامین می گردد. هیات مدیره نباید دچار ;روزمرگی و رفتارها و جلسات بی حاصل و بدون نتیجه گردد.
هیات مدیره باید تعامل مستمر با کمیته های تخصصی مختلف داشته باشد و از پیشنهادات ایشان استقبال واستفاده نماید. متاسفانه با وجود بودن این زیر ساخت عملا از بدو تاسیس کمیته هایی دراین راستا ایجاد نگردیده است

هیات مدیره باید پیوسته برنامه کاری مدون با تعیین وقت مشخص را برای مجمع عمومی تهیه کند. منظورکه بعد از ارایه هر گونه طرح و برنامه از طرف کمیته های تخصصی به هیات مدیره و یا ارائه طرح با تصمیم هیات مدیره. باید هیات مدیره برنامه مدون و زمان داری را به مجمع عمومی (ذینفعان) اعلام نماید. که اگر هیات مدیره نتواند در اجرای طرح ها به نتیجه مقبول رسد، باید یک نمره منفی توسط بازرسان در کارنامه کاری هیات مدیره منظور نماید.
بدیهی است با افزایش نمرات منفی و با اراده مجمع عمومی، سریعا اقدامات عزل مدیر عامل/ رییس یا کلیه اعضای هیات مدیره به استناد ماده 15 اساسنامه اعمال شود.
تبصره: ترتیب نمرات منفی و برنامه اولیه عزل هیات مدیره در تعامل و هماهنگی کمیته های تخصصی با بازرسان تعیین و سپس در محمع عمومی فوق العاده اجرایی می شود.

وظایف بازرسان
ماموریت و وظائف کمیته های تخصصی از آن روی که هیت مدیره از وظایفی کلان برخوردار است و نمی تواند به امور تخصصی و خُرد بپردازد. لذا به جهت نیاز کانون به بررسی های تخصصی و موقعیتی همه جانبه در امور بازنشستگان و بازماندگان، لازم می باشد کمیته های تخصصی دائمی و موقتی (بنابر مقتضیات) به عنوان همیار و مشاور هیات مدیره در کانون استقرار یابند. در این میان برخی کمیته ها می توانند به صورت موقت برقرار باشند و در زمان مقتضی تشکیل جلسه دهند. که کمیته تخصصی موقت نامیده می گردند.
تبصره 1: اعضای تمامی کمیته ها (دائمی و موقتی) صرفا از بین بازنشستگان و بازماندگان و خانواده ایشان انتخاب می گردند. ملاک توانایی و تخصص ایشان می باشد
تبصره 2: اعضای تمامی کمیته ها حداکثر پنج فرد می باشد. البته می توان تا دو فرد دیگر به صورت شناور عضو داشته باشد.
تبصره 3: اعضای دائمی و شناور کمیته ها توسط تجمیع اعضای هیات مدیره و بازرسان انجام می گیرد. تصمیم گیری در این مورد با اکثریت اعضا رخ می دهد. پس از انتخاب در مجمع (هیات مدیره و بازرسان) انتخاب اعضای کمیته ها با تصویب در مجمع عمومی رسمیت می یابد.
تبصره 4: در صورت لزوم و فوریت برای تغییر در اعضا کمیته ها یا مرگ اعضا، روند با ترتیب تبصره 3 بوده، اما در مجمع عمومی فوق العاده و با تصویب اکثریت مجمع رسمیت می یابند چون بازنشستگان عموما قشر سالمند محسوب می شوند و نمی توان از دائمی بودن افراد اطمینان حاصل نمود. بنابراین تعداد اعضای کمیته ها محدود نبوده و می تواند شناور باشد. اما تشکیل کمیته در هر زمان نباید بیش از پنج عضو داشته باشد.
تبصره 1: ترتیب جلسات کمیته صرفا با پنج عضو اصلی برقرار می گردد. دو فرد عضو شناور می توانند بدون رای در جلسه حضور داشته باشند مشارکت افراد در کمیته های تخصصی هیچ محدودیتی نداشته و هر فرد می تواند بنابر تخصص خود در چند کمیته عضو گردد.
هر کمیته باید از بین اعضای اصلی فردی کاریزما و مورد تایید ضمنی اعضا (اصلی و شناور) را به عنوان رییس کمیته انتخاب نماید.
هر کمیته باید دبیری با نام دبیر کمیته; داشته باشد. دبیر کمیته با اخذ نظرات اعضای کمیته نسبت به امور کمیته می پردازد. دعوت از اعضاء کمیته و انتخاب اعضای شناور برای شرکت در کمیته های دائمی و موقت از اختیارات دبیر کمیته می باشد.

تبصره 2: تعیین دبیر با آمادگی افراد داخل کمیته می باشد. بدیهی است در صورت آمادگی بیش از یک فرد، انتخاب با اکثریت اعضا دائمی است کمیته های تخصصی دائمی بنابر نیاز کانون، شش کمیته تخصصی زیر به عنوان کمیته های دائمی تشکیل می گردد:
۱)   حقوقی ، مالی و اداری ، آموزشی     ۲)جذب منابع مالی و اطلاع رسانی     3) پیگیری مصوبات و صلاحیت ها       ۵ ) رفاهی و ورزشی   ۶)  درمان و مددکاری   
 
وظایف کمیته‌ها:
1-     تصمیم‌گیری و ایجاد هماهنگی‌های لازم در خصوص کلیه اهداف کمیته های تخصصی و ارائه پیشنهاد و راهکارها  به هیات مدیره کانون با هدف ارائه خدمات و مطالبه گری دانش محور
2-     ایجاد ارتباط کامل با دیگر کمیته‌های تخصصی کانون و سایر سازمانها در پیشبرد اهداف کانون
3-     پیشنهادات لازم  و نظارت به ایفای مسئولیت و راهبری قانونمند و علمی هیات مدیره کانون در اجرای کلیه امور و مصوبات و مفاد اساسنامه کانون 
4-     ارائه گزارشات مکتوب شش ماهه و سالانه از فعالیت‌های کمیته ها  توسط دبیر اجرایی کمیته ها به رئیس هیات مدیره کانون و پس از پایش ، اطلاع رسانی به اعضای محترم کانون بازنشستگان و مجمع عمومی یا فوق العاده
5-     بررسی اسناد و مدارکی که نیاز به تفسیر و رهنمود های کمیته های مربوطه از ناحیه اعضاء هیات مدیره  و بازرسان به کمیته ارجاع می‌شود.
6-     اجرای نمودن کامل مفاد این آئین نامه ها و گزارشات لازم به بازرسان و مجمع عمومی یا فوق العاده

کمیته های تخصصی موقتی 
کمیته های تخصصی موقتی بنابر شرایط ویژه و در موقعیت های خاص تشکیل می گردند. اعضای این
کمیته به طرق زیر و براساس تخصص تامین می گردند:
1. پیشنهاد کمیته های تخصصی یا آمادگی رسمی اعضای کمیته های تخصصی
2. پیشنهاد هیات مدیره
3. فراخوان در مجمع عمومی
4. فراخوان سراسری در صنعت نفت
(برای مطالعه کامل وظایف کمیته ها به پیش نویس تحریر شده آئین نامه اجرائی کمیته های تخصصی مراجعه گردد)

تامین منابع مالی
برخلاف تصریح ماده 23 اساسنامه که تامین بودجه کانون را منوط به جمع آوری هدایا، اعانات، قبول وصیت، وقف و حق عضویت اعضا می داند. متاسفانه حق عضویت اعضا تنها منبع قابل اطمینان تلقی می شود.
بنابر این باید اساسنامه به صورتی تغییر یابد که صندوق مجاب باشد پیوسته بودجه مشخصی را با ترتیب مشخصی برای کانون ارایه نماید. ویا برای تامین مالی از روش مشاوره ای و آموزشی و یا تبلیغات استفاده گردد وهمچنین می توانند با تعامل با شرکت های زیر مجموعه نفت صنعت نفت و صندوق  و خارج از صنعت نفت درراستای اهداف کانون با تغییرات لازم در اساسنامه درامد زایی نمایند.
طراحی و شیوه کار کانون 
طراحی و شیوه کار کانون باید توسط کمیته تخصصی کانون انجام انجام پذیرد
 
نمودار سازمانی کانون
نمودار سازمانی کانون بصورت جلسه ای ایجاد شده و افراد کاری و عملیاتی در بین اعضای که بتوانند کانون را هدایت کنند نبوده و هیچ اموزشی هم دراین راستا ندیده اند و براساس تجربیات اداری وبصورت قائم بفرد اداره میشوند 

شعب کانون در شهرستان ها
مطابق با ماده 17 اساسنامه کانون، تمامی شعب کانون موظف می باشند ساختار تشکیلاتی معین و مشابه با کانون منطقه مرکزی (منطقه )که طراحی نمیند. شیوه و ساختار تشکیلات شهرستان ها باید با هماهنگی و موافقت هیات مدیره کانون مرکزی(منطقه) اعمال گردد.
در تشکیل کانون های شهرستان نیز نقض در آن است که هم  مربوط به قوانین تشکلات صنفی بوده واز آن  مهم تر شیوه نامه ی حمایتی صندوق بازنشستگی از کانون های صنفی صنعت نفت می باشد که نیاز به بازنگری دارد.

ارادتمند / مقصود فردمدحی